Yatırım Teşvikte Gümrük Muafiyeti Olmayan Makineler Nelerdir?

Yatırım teşvik programları, sanayi ve ticaret alanında faaliyet gösteren işletmelere çeşitli avantajlar sunar. Bu avantajlardan biri de makine ve teçhizat alımlarında gümrük vergisi muafiyeti sağlamaktır. Ancak, bazı durumlarda belirli makineler ve ekipmanlar bu muafiyetten faydalanamaz. Gümrük muafiyeti kapsamına alınmayan makineler, genellikle yerli üretimi teşvik etmek, ithalat bağımlılığını azaltmak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla belirlenir.
 

Gümrük Muafiyetinden Hariç Tutulan Makineler

Yatırım teşvik kapsamında gümrük muafiyeti sağlanmayan makineler, genellikle şu kategorilere ayrılır:
 

1. Türkiye’de Üretilen Makineler

• Türkiye’de üretilen makineler, yatırım teşvik programlarında gümrük vergisi muafiyeti dışına çıkarılabilir. Bu durum, yerli üreticileri desteklemek ve yerli sanayiyi güçlendirmek amacıyla uygulanır. Örneğin, Türkiye’de üretilen iş makineleri, tekstil makineleri veya bazı tarım makineleri bu kapsamda yer alabilir.

• Yerli üretimi bulunan makineler için ithalat yerine iç pazardan tedarik teşvik edilir.
   

2. Teşvik Kapsamı Dışındaki Sektörlere Ait Makineler

• Yatırım teşvik programları belirli sektörlere yönelik destek sağladığından, teşvik kapsamına girmeyen sektörlerde kullanılan makineler gümrük muafiyeti dışında bırakılır. Örneğin, düşük öncelikli sektörlere ait özel makineler bu teşvikten yararlanamayabilir.

3. Kullanılmış Makineler

• Gümrük muafiyeti genellikle yeni makineler için uygulanır. Kullanılmış veya ikinci el makineler, teşvik kapsamında değerlendirilmez ve gümrük vergisine tabi tutulur. Bunun temel amacı, modern ve daha verimli üretim araçlarının kullanılmasını teşvik etmektir.

4. Tamamlayıcı Ekipmanlar ve Yedek Parçalar

• Bazı durumlarda, makinenin ana gövdesi teşvik kapsamında olsa bile, tamamlayıcı ekipmanlar veya yedek parçalar gümrük muafiyetinden faydalanamayabilir. Bu ekipmanlar genellikle farklı bir kategoriye tabi olduğu için ayrı değerlendirilir.

5. İthalatı Yasaklanmış Makineler

• Çevreye zarar veren, enerji verimliliği düşük veya uluslararası anlaşmalarla ithalatı yasaklanmış makineler, hiçbir teşvikten yararlanamaz. Örneğin, bazı eski model enerji tüketimi yüksek makineler bu kapsama girer.

Hangi Makineler Gümrük Muafiyeti Kapsamına Girer?

Yatırım teşvik belgesi kapsamına giren makineler ise genellikle şu özelliklere sahiptir:

A. Türkiye’de üretimi bulunmayan özel makinele
B. Yüksek teknolojiye sahip üretim ekipmanları.
C. İlgili sektörde katma değer yaratan veya stratejik önem taşıyan makineler
Bu makineler, gümrük vergisinden muaf tutulurken yatırımcıya maliyet avantajı sağlar.

Gümrük Muafiyetinden Yararlanma Şartları

Bir makinenin gümrük muafiyetinden yararlanması için şu koşullar sağlanmalıdır:

1. Yatırım Teşvik Belgesi: Makineyi ithal eden işletmenin yatırım teşvik belgesine sahip olması gerekir.

2. Belirtilen Sektör ve Proje: Makinenin, yatırım teşvik belgesinde belirtilen sektöre ve proje kapsamına uygun olması gerekir.

3. Yeni ve Modern Teknoloji: Makinenin yeni ve enerji verimliliği yüksek olması tercih edilir.
    

Sonuç

Yatırım teşvik programlarında, gümrük muafiyeti kapsamına girmeyen makineler genellikle Türkiye’de üretilen, teşvik dışı sektörlerde kullanılan veya ithalatı kısıtlanmış makinelerden oluşur. Yatırımcıların, bu detayları dikkate alarak teşvik başvurusunda bulunmaları önemlidir. Gümrük muafiyeti kapsamı ve muafiyet dışı kalan makineler hakkında detaylı bilgi almak için ilgili teşvik belgesi ve düzenlemeler incelenmelidir.